Nowe zasady zatrudniania cudzoziemców w Polsce
4 stycznia 2022 r. Prezydent podpisał nowelizację ustawy o cudzoziemcach. Zmiany dotyczą przede wszystkim przyspieszenia i uproszczenia procedur zatrudnianych w Polsce cudzoziemców. Poniżej prezentujemy streszczenie jedynie najważniejszych z nich.
Ułatwienia w zakresie zezwoleń na pracę oraz zezwoleń jednolitych
Nowelizacja zakłada, że wydanie nowego zezwolenia nie będzie konieczne w przypadku:
- zmiany nazwy stanowiska, na którym cudzoziemiec wykonuje pracę, o ile zachowany zostanie zakres jego obowiązków;
- zwiększenia wymiaru czasu pracy, o ile łączyć się będzie z proporcjonalnym zwiększeniem wynagrodzenia.
Jest to istotne ułatwienie, gdyż obecnie każda zmiana warunków zatrudnienia wymaga uzyskania nowego zezwolenia na pracę. Wyjątkiem było jedynie zastąpienie umowy cywilnoprawnej umową o pracę.
Nowela przewiduje również możliwość wykonywania pracy w oparciu o posiadane zezwolenie na pracę przez cudzoziemców objętych (czasowym) obniżonym wymiarem czasu pracy m.in. na podstawie przepisów:
- szczególnych związanych z ze stanem epidemii COVID-19;
- ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy;
- KP przewidujących możliwość zawarcia porozumienia o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia.
W odniesieniu do zezwoleń jednolitych (na pobyt i pracę) zmiana podmiotu powierzającego wykonywanie pracy nie będzie wymagała już uzyskania nowego zezwolenia. Będzie ona dopuszczalna jednak wyłącznie w ramach okresu ważności pierwotnej decyzji.
Zmiany w oświadczeniach o powierzeniu wykonywania pracy
Najważniejsze ułatwienie w tym zakresie sprowadza się do wydłużenia okresu pracy na podstawie oświadczenia z dotychczasowych 6 do 24 miesięcy. Praca będzie mogła być również powierzana cudzoziemcowi na podstawie kolejnych oświadczeń, bez obowiązkowych przerw między poszczególnymi okresami.
Obowiązkiem zatrudniającego będzie natomiast prze wszystkim zawiadomienie o rozpoczęciu pracy przez cudzoziemca z co najmniej 7 dniowym wyprzedzeniem oraz zapewnienie wynagrodzenia nie niższego niż wynagrodzenie pracowników wykonujących pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnych stanowiskach.
Należy pamiętać, że ta uproszczona procedura oparta na zgłoszeniu dotyczy jedynie obywateli Ukrainy, Białorusi, Rosji, Gruzji, Armenii i Mołdawii.
Przyspieszone procedowanie wniosków
Nowela zakłada skrócenie do 60 dni terminu wydania cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy w I instancji, oraz 90-dniowego terminu na rozpatrzenie sprawy przez organ odwoławczy. W ciągu 30 dni rozpatrywane mają być wnioski o wydanie:
- wiz w celu odbycia studiów;
- prowadzenia badań naukowych lub prac rozwojowych;
- odbycia stażu;
- udziału w programie wolontariatu europejskiego.
Dodatkowo przewiduje się również daleko idącą elektronizację postępowań legalizujących pobyt i pracę cudzoziemców.
Co ważne, przepisy przejściowe przewidują nadto przyspieszoną procedurę wydawania zezwoleń jednolitych dla postępowań wszczętych przed 1 stycznia 2021 r.
Kontrowersyjne minimalne wynagrodzenie cudzoziemców
Istotną i komentowaną zmianę stanowi przepis, gwarantujący Wysokość miesięcznego wynagrodzenia, na poziomie nie niższym niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę niezależnie od wymiaru czasu pracy i rodzaju stosunku prawnego stanowiącego podstawę wykonywania pracy przez cudzoziemca.
De facto oznacza to, że cudzoziemiec zatrudniony na terenie RP w niepełnym wymiarze czasu pracy nie będzie mógł otrzymać wynagrodzenia niższego niż 3.010,00 zł brutto (odpowiednio 19,70 zł stawki godzinowej), podczas gdy pracownika nie będącego cudzoziemcem chroni jedynie gwarancja minimalnego wynagrodzenia proporcjonalnie do wymiaru etatu, na który jest zatrudniony.
Rozwiązanie to wynika z zastąpienia nim dotychczasowego wymogu posiadania przez cudzoziemca miejsca zamieszkania oraz źródła stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu.
Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Na dzień 7 stycznia oczekuje na publikację w Dzienniku Ustaw.